Σχόλια για τα θέματα Χημείας Θετικής του εξαίρετου συναδέλφου χημικού Αντώνη Μπαλτζόπουλου:
Την Παρασκευή 6/6/2014 οι μαθητές της Θετικής Κατεύθυνσης διαγωνίστηκαν στην Χημεία. Οι εντυπώσεις που άφησε η εξέταση είναι ανάμεικτες αλλά οι πλειοψηφία των μαθητών ( και των συναδέλφων ) έδωσε αρνητικό βαθμό στην φετινή θεματοδοσία.
Θα προσπαθήσω να δω την εξέταση όσο πιο ψύχραιμα ( και δίκαια ) μπορώ, εξετάζοντας τόσο επιμέρους θέματα της όσο και την συνολική εικόνα της. Προφανώς θα γράψω την άποψη μου και θα χρησιμοποιήσω αναλυτικούς πίνακες που προκύπτουν από την προσωπική εκτίμηση ( την έκφραση «από την εμπειρία που απέκτησα διδάσκοντας το μάθημα xx χρόνια» την μισώ αφάνταστα ) και χωρίς να υπάρχει κανένα επίσημο στοιχείο ακόμα ( από τα κέντρα διόρθωσης κτλ )
Κατά αρχάς …
Ψυχολογικές ανατροπές
Οι μαθητές μπήκαν να εξεταστούν στην Χημεία περιμένοντας μια εύκολη εξέταση. Τα 4 μαθήματα που προηγήθηκαν δεν προκάλεσαν με τα θέματα τους και προφανώς όλοι περίμεναν να μην συμβεί αυτό στην Χημεία ( και εγώ μαζί ). Δεν γκρίνιαξε κανείς στα Μαθηματικά κατεύθυνσης ( αληθεύει ότι εάν εξαιρέσεις το Γ1, το υπόλοιπο Γ και Δ ήταν πιο δύσκολο από πέρυσι ? ) αφού όλοι (?) έφταναν συναντώντας λογικές δυσκολίες μέχρι το 9 – 11 .
Η εξέταση στην Χημεία δεν ήταν η αναμενόμενη και αυτό πολλαπλασίασε τις αρνητικές εντυπώσεις.
Χημεία – Rest of the world : 0 – 1
Τα θέματα ήταν πραγματικά πολλά.
Οι μαθητές παρέδωσαν τα τετράδια τους στο 3ωρο. Στην πόλη μου, σε Λύκειο-εξεταστικό κέντρο με 2 τμήματα Θετικής κανένας μαθητής δεν έδωσε κόλλα πριν την λήξη της εξέτασης , κανείς δεν πήγε για κατ***ρημα … κανείς δεν σήκωσε κεφάλι για 3 ώρες. Εκκλησία !!!
Όταν πήρα τα θέματα , έκανα 40 με 45 λεπτά για να τα λύσω. Για να βρω τον χρόνο που χρειάζεται ένας μαθητής για να λύσει ένα διαγώνισμα , πολλαπλασιάζω τον χρόνο μου με το 4 ( για τον καλό μαθητή ) Έτσι σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου , ο καλός μαθητής θα ήθελε 2 ώρες και 40 λεπτά έως 3 ώρες για να λύσει όλα τα θέματα ενώ ένας μέτριος ( εάν μπορούσε να ανταπεξέλθει ) θα είχε προβλήματα.
Χημεία – Rest of the world : 0 – 2
Η κλοπή των μορίων στο Β1α.
Ουσιαστικά μιλάμε για μία κλοπή 2 μορίων. Μια «ημίσωστη» και «ημιλάθος» πρόταση, που δεν ήθελε να εξετάσει τίποτα συγκεκριμένο. Μια απρόσεκτα διατυπωμένη πρόταση που έδειχνε ατζαμοσύνη. Είμαι 100% σίγουρος ότι πρόκειται για ατζαμοσύνη ( και δεν υπάρχει πονηριά ) αλλά εφόσον έβαλαν τέτοιο θέμα ( που πέρασε και από 5 «χέρια» πριν «βγεί στον αέρα» ) θα κάτσουν να τα ακούσουν. Τους «τα χώνει» δικαίως όλος ο κόσμος ( δεν νομίζω τόσο οι μαθητές … αυτοί μάλλον έβαλαν ένα Σ/Λ και προχώρησαν ). Όταν θεματοδοτούν θέματα Πανελληνίων, οφείλουν να είναι πιο προσεκτικοί.
Μόλις το διάβασα …. Στραβοκατάπια … είπα από μέσα μου «ωχ εδώ θα γίνει της …τάνας» και έβαλα ένα φοβισμένο Λ.
Χημεία – Rest of the world : 0 – 3
Τι ήθελε ο θεματοδότης στο Δ4 …
Τι ζητούσε ο θεματοδότης στο Δ4 ; Ζητούσε να συγκριθεί το μέγεθος της αραίωσης που θα προκαλούσε το ίδιο αποτέλεσμα ( ΔpH=1 … μείωση εφόσον μελετούσαμε βασικά διαλύματα ) σε 3 διαλύματα.
Για τα 2 πρώτα δεν υπήρχε πρόβλημα ( 4 μονάδες ), για το 3ο (ΡΔ) υπήρχε θέμα. Έπρεπε ο μαθητής να απαντήσει με μια θεωρητική απάντηση ( και κατ’ ευθείαν να αναρωτηθεί εάν η «ναυαρχίδα του διαγωνίσματος» … το Δ4 … μπορεί να λυθεί «θεωρητικά» ) ή να μελετήσει αριθμητικά πότε η οδηγία που έγινε το διαγώνισμα περί προσεγγίσεων έπαυε να ισχύει ( γιατί αλλιώς δεν έβγαινε αποτέλεσμα !!! ) και πολλά άλλα μυστήρια. Ειλικρινά δεν το καταλαβαίνω. Υπήρχαν χίλια δυο πράγματα που θα μπορούσαν να κάνουν στο Y6 του ερωτήματος Δ3 και φαίνεται ότι επέλεξαν το χειρότερο.
Χημεία – Rest of the world : 0 – 4
Ημίχρονο … ανασύνταξη.
Για να κάνουμε μια μικρή παύση. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι έχουν χαθεί 2+2 μόρια , τα οποία – μάλλον - έχουν χαθεί από όλους !!!
Αυτό έχει και θετική πλευρά. Εφόσον η εξέταση είναι συγκριτική, το γεγονός ότι όλοι χάνουν τα ίδια μόρια δεν έχει καμία επίπτωση στη μάχη των πανελληνίων. Απλά θα πρέπει να θεωρηθεί ότι το φετινό άριστα στην Χημεία είναι το 96. Ωστόσο θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η θεμελιώδης στρέβλωση του συστήματος των Κατευθύνσεων επιτρέπει μαθητές που διαγωνίζονται σε διαφορετικά μαθήματα ( Τεχνολογική Κατεύθυνση ) να επιλέγουν ίδιες σχολές , οπότε ( και μη γνωρίζοντας τι έχει συμβεί στην Ανάπτυξη Εφαρμογών ) ενδεχομένως η παραπάνω θέση μου να μην είναι απολύτως ορθή.
Η κατανομή των θεμάτων βάση δυσκολίας
Η κατάταξη των θεμάτων – πάντα κατά την άποψη μου – με βάση την δυσκολία τους είναι η παρακάτω:
Η κατανομή της δυσκολίας των θεμάτων είναι υποδειγματική. Εύκολα μέχρι το 10…. Με σοβαρότητα μέχρι το 15 … δύσκολα μέχρι το 20 19,5.
Είναι κρίμα που μια τόσο ωραία κατανομή δυσκολίας στα θέματα , «θάφτηκε» εξεταστικά από τον παράγοντα «χρόνο» και επικοινωνιακά από τις «εξυπνάδες» του B1α και μέρους του Δ4.
Ωστόσο εδώ θα ήθελα να κάνω μια στάση και να ξαναγυρίσω στο Β1α και στο Δ4. Ωραία, ο μαθητής που πήγαινε για το 100 … το έχασε .
Τι έχει συμβεί στον μαθητή που πήγαινε για το 18 …. Ή σε αυτόν που πηγαινε για το 15 ?
Μήπως έχουμε από την μία το πιο δύσκολο 100αρι αλλά από την άλλη ένα νορμάλ 85-90 και ίσως ένα από τα ευκολότερα 60-70 ?
Η πλειοψηφία των μαθητών στην Θετική πηγαίνουν για 100 στην Χημεία ή για έναν καλό βαθμό ( από 85 και πάνω ) ?
Μήπως οι πρώτοι που πρέπει να αποκαταστήσουν την αίγλη του 100, είμαστε εμείς οι καθηγητές ?
Η πρόβλεψη μου ...
Χημεία – Rest of the world : 1 – 4
Η κατανομή των θεμάτων μέσα στην ύλη
Παρά τις γκρίνιες για παραγκωνισμό του κεφαλαίου της Ατομικής Θεωρίας μια πιο προσεκτική μελέτη των θεμάτων δίνει 16 μονάδες στο 1ο κεφάλαιο.
( Α3 + Α4 + Β1α + Β2β = 5 + 5 + 2 + 6 = 16 )
Αντίστοιχα αποδίδονται 39 μονάδες στην μελέτη της ιοντικής ισορροπίας (Α5 + Β1β + Β1γ + Β2γ + Β2δ + Δ1 + Δ2α + Δ3 + Δ4 = 5 + 2 + 2 + 3 + 4 + 5 + 3 + 9 + 6 = 39)
Ενώ στην εξέταση της οργανικής δίνονται 45 μονάδες ( Α1 + Α2 + Β1δ + Β1ε + Β2α + Γ + Δ2β = 5 + 5 + 2 + 2 + 4 + 25 + 2 = 45 )
Εάν δε κάποιος θεωρήσει ότι το ερώτημα περί διαφορών σ και π δεσμών ( Β2α – 4 μονάδες ) ανήκει στην ατομική θεωρία ( εγώ εκεί το διδάσκω ) παρόλο που που παρουσιάζεται στο κεφάλαιο της οργανικής …. θα προέκυπτε ένα 20 – 39 – 41
Εάν θεωρήσουμε ότι η απόδοση θεμάτων ανά κεφάλαιο είναι
Οργανική : Γ + Β/3 + Α/3 = 5/3 Θ = 5/3*25 = 42 μονάδες
Ιοντική : Δ + Β/3 + Α/3 = 5/3 Θ = 42 μονάδες
Ατομική : Β/3 + Α/3 = 2/3 Θ = 16 μονάδες
… θα κατέληγα ότι υπάρχει μία εξαιρετική κατανομή της ύλης που εξετάστηκε.
Χημεία – Rest of the world : 2 – 4
Πράξεις γιοκ
Έχω την αίσθηση ότι το φετινό διαγώνισμα της Χημείας Θετικής Κατεύθυνσης είχε τα λιγότερα και ευκολότερα μαθηματικά που έχουμε δει. Εκτιμώ ότι ήταν συνειδητή επιλογή, την οποία επικροτώ.
Είχαμε πράξεις στο Β2γ + Β2δ*+Γ3+ Δ2α+Δ3+Δ4**=3+4+12+3+9+4=35 μ και το κυριότερο είχαμε εύκολα μαθηματικά σε όλα αυτά ( μόλις πριν από 2 χρόνια ψάχναμε τα 5α δεκαδικά ).
Τέτοια μαθηματική προσέγγιση των θεμάτων θέλουμε. Τα μαθηματικά να είναι τα εργαλεία για να αναδείξουμε την χημεία των ερωτημάτων.
Χημεία – Rest of the world : 3 – 4
Δυστυχώς κάπου εδώ έχουμε την λήξη και έτσι το «όνειρο» της ανατροπής δεν θα πραγματοποιηθεί.
Θες το «γκόλ» από τα αποδυτήρια ( ή κόντρα στο εξεταστικό ρεύμα της φετινής εξέτασης ) , θες τα αυτογκόλ ( θέματα Β1α + μέρος του Δ4 ) θες η πίεση του χρόνου, δυστυχώς - σε μια χρονιά που όλα πήγαιναν καλά -…( η Χημεία στα 4 μαθήματα των νέων κατευθύνσεων … η Τράπεζα θεμάτων που μοιάζει να μην αγγίζει επικίνδυνα την Χημεία ) αφήνουμε την κορυφαία στιγμή με μια πικρή εξεταστική γεύση και αυτό γιατί το «επιδόρπιο» ήταν μάπα και όχι το «κυρίως πιάτο»
Η νέα ομάδα θεματοδότησης έπεσε θύμα της ίδιας της της απειρίας. Είναι πραγματικά πολύ κρίμα , σε μία χρονιά που τα θέματα
… σταμάτησαν να ζητούν αυτούσια θεωρία από το βιβλίο
… επανέφεραν την θέση των μαθηματικών στο ρόλο τους ως εργαλείο για την κατανόηση των χημικών φαινομένων της Γ Λυκείου
… επανήλθαν τα «δεντράκια» οργανικής
… ξαναγυρίσαμε στα 5 εύκολα πολλαπλής επιλογής του Α θέματος
είναι κρίμα που αυτό με το οποίο ασχολούνται όλοι να είναι η αστοχία στην διατύπωση 2 ερωτημάτων των 4 μονάδων ( και 2 λεπτών στην απάντηση ).
Πραγματικά τέτοιο αυτογκόλ δεν έχω ξαναδεί !!!!
Μια ( δύο ) πρόταση …
Εκτιμώ ότι το πλήθος των καθηγητών των σχολείων μέσα στις επιτροπές επιλογής θεμάτων πρέπει να αυξηθεί. Δεν ξέρω ποια είναι η αναλογία αυτή την στιγμή αλλά εκτιμώ ότι πρέπει να είναι πλειοψηφία και με δύναμη στην θέση τους. Κανείς δεν ξέρει καλύτερα τους μαθητές από αυτούς που τους διδάσκουν τόσα χρόνια. Οι πανεπιστημιακοί και οι σύμβουλοι πρέπει να υπάρχουν αλλά να μην έχουν κυρίαρχο ρόλο στην θεματοδοσία.
Επίσης εκτιμώ ότι Ένωση Ελλήνων Χημικών πρέπει να πάρει επισήμως θέση για σημεία του σχολικού βιβλίου (και ασκήσεις του) και με μια ανακοίνωση της να επισημάνει τις παρανοήσεις και τα λάθη που υπάρχουν, έχοντας για γνώμονα ότι απευθύνονται σε μαθητές λυκείου. Θεωρώ υποκριτικό να γκρινιάζεις για το Β2β , μια ερώτηση του σχολικού βιβλίου που ανέχεσαι επί 15 χρόνια.
Θα ζητούσα να γίνει ένα κάλεσμα προς όλους τους Χημικούς που εμπλέκονται στην διαδικασία της διδασκαλίας της Χημείας στα Λύκεια ( δημόσια – ιδιωτικά – φροντιστήρια ) να μαζευτούν τα σημεία του σχολικού βιβλίου που χρήζουν διευκρίνησης και κλείσει – μια για πάντα - αυτό το θέμα με τις ανοικτές πληγές του σχολικού βιβλίου.
Είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξει μεγάλη συμμετοχή ....
Καλά αποτελέσματα
Αντώνης Μπαλτζόπουλος-Χημικός
Πτολεμαΐδα Κοζάνης