Τα ωραιότερα χημικά πειράματα στην ιστορία της Χημείας (Μέρος 2ο)

ΠΕΙΡΑΜΑ 5

William Henry Perkin (1856). Σύνθεση της χρωστικής του μώβ χρώματος (μωβεϊνη)

Το 1853 σε ηλικία 15 ετών ο  Perkin άρχισε να εργάζεται στo Royal College of Chemistry του Λονδίνου (τώρα τμήμα του Imperial College London), όπου άρχισε τις σπουδές του με το γνωστό χημικό της εποχής August Wilhelm von Hofmann. Εκείνη την εποχή η χημεία ήταν ακόμη σε πρωτόγονη μορφή και τα εργαστήρια είχαν χαρακτηριστικά αλχημιστικών μεθόδων. Το 1856, όταν ο Hofmann ήταν σε διακοπές στη Γερμανία, ο Πέρκιν πειραματίζονταν στο διαμέρισμά του στο Λονδίνο με πρόχειρες εργαστηριακές εγκαταστάσεις με την ανιλίνη. Και κατάφερε να παρασκευάσει μία έντονη χρωστική ουσία μώβ χρώματος, που την ονόμασαν μωβεϊνη (mauveine). Η ουσία αποδείχθηκε πολύ καλή  χρωστική υφασμάτων (με σταθερό και έντονο χρώμα μετά από πλύσιμο και έκθεση στο φως). Σε ηλικία 18 ετών  ο Πέρκιν ξεκίνησε τη χημική βιομηχανία των συνθετικών χρωστικών ουσιών (χρώματα ανιλίνης).

ΠΕΙΡΑΜΑ  6

Gustav Kirchoff & Robert Bunsen (1859). Οι Κίρχωφ και Μπούνσεν έδειξαν πειραματικά ότι τα μέταλλα όταν θερμαίνονται με φλόγα εκπέμπουν φάσματα με χαρακτηριστικές γραμμές για το καθένα.

Για να μελετήσουν τις φασματοσκοπικές γραμμές εκπομπής μετάλλων, οι χημικοί Μπούνσεν και Κίρχωφ βελτίωσαν τη συσκευή του φασματοσκοπίου και έδειξαν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την μελέτη χημικών στοιχείων. Το 1860 χρησιμοποιώντας το όργανο, ανακάλυψαν το καίσιο, το 1861 δημοσίευσαν βελτιωμένη μέθοδο μελέτης με το φασματοσκόπιο, ενώ την ίδια χρονιά ο Bunsen ανακάλυψε με τη βοήθεια του οργάνου το ρουβίδιο.  Η φασματοσκοπία ατομικής εκπομπής είχε αρχίσει να γίνεται ένα πολύτιμο εργαλείο μελέτης της σύστασης των ορυκτών και των χημικών στοιχείων.

Gustav Kirchhoff (1824-1887), Robert Bunsen (1811-1899)	Το φασματοσκόπιο που χρησιμοποίησαν οι Μπούνσεν και Κίρχωφ

ΠΕΙΡΑΜΑ 7

Joseph Priestley (1774). Ανακάλυψη του οξυγόνου θερμαίνοντας το οξείδιο του υδραργύρου.

Το εργαστήριο όπου ο Pristley ανακάλυψε το Οξυγόνο.

Τον Αύγουστο του 1774 όταν ανακάλυψε το αέριο οξυγόνο δεν κατάφερε να κάνει περισσότερα πειράματα. Ταξιδεύοντας στο Παρίσι ο Priestley κατάφερε να επαναλάβει τα πειράματά του παρουσία και του Antoine Lavoisier. Το 1775 έγραψε μία εργασία «An Account of further Discoveries in Air», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Philosophical Transactions  της Royal Society.  Ονόμασε το αέριο «dephlogisticated air«.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ  8
 Neil Bartlett (1962). Παρασκευή του πρώτου ευγενούς αερίου, Ξένον , υπό τη μορφή του [Xe+[PtF₆]⁻] από εξαφθοριούχο λευκόχρυσο.
Έτσι ανέτρεψε την επικρατούσα μέχρι τότε αντίληψη ότι τα ευγενή αέρια είναι αδρανή και δεν δίνουν χημικές αντιδράσεις ή άλατα.

Neil Bartlett  1932-2008
[ παρασκευάσε την ένωση του Ξένον Xe+[PtF₆]^–,]

ΠΕΙΡΑΜΑ  9

Victor Grignard (~1899). Ανακάλυψε τη χρήση των οργανομαγνησιακών ενώσεν στην οργανική σύνθεση.
Το αντιδραστήριο  («Grignard reagent») είναι οργανομαγνησιακή ένωση, που παρασκευάζεται από  ένα οργανοχλωρίδιο  (organohalide, R-X (R = alkyl or aryl; and X= Cl, Br, I) με μεταλλικό μαγνήσιο (Mg). Τα αντιδραστήρια  Grignard RMgX αντιδρούν με τις καρβονυλικές ενώσεις για να σχηματίσουν αλκοόλες. Η αντίδραση αποτελεί μία χρήσιμη γενική μεθοδο σύνθεσης αλκοολών.  Ο δεσμός C—Mg στα αντιδραστήρια Grignard είναι τόσο ισχυρά πολωμένος, ώστε τα αντιδραστήρια συμπεριφέρονται από πρακτική άποψη ως R: MgX.

Auguste Victor Grignard (1871-1935,  Βραβείο Νόμπελ Χημείας 1912)

ΠΕΙΡΑΜΑ 10
Marie and Pierre Curie (1898). Ανακάλυψαν τα ραδιενεργά στοιχεία Πολώνιο-210 και το Ράδιο
Marie Sklodowska-Curie (1867-1934)
Pierre Curie (1859-1906)
Nobel Prize Physics 1903 ( με τον Pierre Curie), Nobel Prize Chemistry 1911.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ

Επίσης , οι αναγνώστες, χημικοί του περιοδικού  πρότειναν και άλλα πειράματα που δεν μπήκαν στον κατάλογο  των 10 καλύτερων  (ενδεικτικά):

• Henry Cavendish (1784). Παραγωγή του νερού  μέσω μίας έκρηξης μίγματος υδρογόνου και αέρα με ηλεκτρικό σπινθήρα.
• Francis Crick & James Watson, Maurice Wilkins, Rosalind Franklin   (1953) . Ανακάλυψη της ελικοειδούς δομής του Δεσοξυριβονουκλεϊνικού οξέος (DNA) μέσω της κρυσταλλογραφία των κρυστάλλων με ακτίνες-Χ
• Sir Edward Frankland (1852). Παρασκευή των οργανομεταλλικών ενώσεων
• Fritz Haber (1909) . Σύνθεση της αμμωνίας με τη χρήση μεταλλικού σιδήρου ως καταλύτη από  μίγμα υδρογόνου και με άζωτο του αέρα.
• Stanley Miller & Harold Urey (1953). Προσομείωση των πρωτόγονων συνθηκών στην ατμόσφαιρα της Γης  και σύνθεση αμινοξέων από απλά αέρια, μεθάνιο, αμμωνία και υδρογόνο με την χρήση ηλεκτρικών εκκενώσεων
• Edward Morley (1895). Προασδιορισμός του ατομικού βάρους του Οξυγόνου
• Lord Raleigh & Sir William Ramsay (1894). Ανακάλυψη του ευγενούς αερίου Αργόν
• Friendric Wỡhler (1828). Σύνθεση της ουρίας από κυανικό αμμώνιο. Με την αντίδραση αυτή κατέρριψε την αντίληψη του βιταλισμού (ζωική δύναμη, vis vitalis) για τις οργανικές ενώσεις.