Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2018

Εγκρίθηκε η αναθεώρηση του ορισμού του «κιλού»


Άλλη μία αποκαθήλωση πέρασε στην ιστορία: Το «αληθινό» κιλό, ένας κύλινδρος από κράμα πλατίνας και ιριδίου, που εδώ και 130 χρόνια ήταν το παγκόσμιο πρότυπο για τη μέτρηση της μάζας, έπαψε πια να αποτελεί το σημείο αναφοράς για τον ορισμό του κιλού.

Οι αντιπρόσωποι από τα 60 κράτη-μέλη του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών (ΒΙΡΜ), που συνήλθαν αυτήν την εβδομάδα στις Βερσαλλίες της Γαλλίας, στο πλαίσιο της 26ης Γενικής Συνδιάσκεψης για τα Μέτρα και τα Σταθμά (CGPM), αναθεώρησαν ξανά το Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI) και ενέκριναν σήμερα -διά ψηφοφορίας- την αναθεώρηση του ορισμού του κιλού, σύμφωνα με το BBC και τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης».

H αναθεώρηση -που θα τεθεί επίσημα σε ισχύ στις 20 Μαΐου του 2019- είχε ως στόχο τέσσερις από τις βασικές μονάδες του συστήματος -το χιλιόγραμμο ή κιλό (μονάδα μέτρησης της μάζας), το αμπέρ (μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος), το κέλβιν (μονάδα μέτρησης της θερμοκρασίας) και το γραμμομόριο (μονάδα μέτρησης για την ποσότητα ύλης ενός σώματος)- έτσι ώστε να ορίζονται πλέον έμμεσα, με όρους κάποιας φυσικής σταθεράς.

Συγκεκριμένα, το κιλό θα ορίζεται πλέον με βάση την κβαντική Σταθερά Πλανκ, τη μικρότερη δυνατή μονάδα ενέργειας που δεν αλλάζει ποτέ και από την οποία μπορεί να προκύψει η μάζα σύμφωνα με τη θεωρία του Αϊνστάιν για τη σχέση μάζας-ενέργειας. Το αμπέρ θα ορίζεται με βάση το φορτίο τού ηλεκτρονίου, το κέλβιν με βάση τη Σταθερά Μπόλτζμαν και το γραμμομόριο με βάση τη Σταθερά Αβογκάντρο.

Είχε προηγηθεί τα προηγούμενα χρόνια μία ανάλογη αναθεώρηση για τις άλλες τρεις βασικές μονάδες του συστήματος SI: Το μέτρο (μονάδα μέτρησης της απόστασης), το δευτερόλεπτο (μονάδα μέτρησης του χρόνου) και το κηρίο ή καντέλα (μονάδα μέτρησης της έντασης μίας φωτεινής πηγής).

Μέχρι σήμερα το πρότυπο του κιλού, το λεγόμενο και μόνο «αληθινό» κιλό ή «Το Μεγάλο Κ» (Le Grand K), που χρησιμοποιείται από το 1889, φυλάσσεται σε ένα εργαστήριο στο κτίριο του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών (το οποίο είχε ιδρυθεί το 1875), στις Σέβρες της Γαλλίας. Ο εν λόγω εμβληματικός λαμπερός κύλινδρος -που διεκδικούσε το δικαίωμα να αποκαλείται το μοναδικό αληθινό κιλό στον κόσμο- αποτελεί το τελευταίο υλικό κατασκεύασμα που ακόμη χρησιμοποιείτο για τον ορισμό μίας μονάδας του συστήματος SI.

Η αναθεώρηση έχει ως στόχο να κάνει τις μονάδες μέτρησης πιο σταθερές και αξιόπιστες σε βάθος χρόνου, συνδέοντας τις μετρήσεις στο μικροσκοπικό επίπεδο (ατομικό και κβαντικό) με τις μετρήσεις στο μακροσκοπικό επίπεδο.

Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2018

Πανελλήνιες Εξετάσεις, Σπουδές και Brain Drain

Δυο από τα βασικά αγωνιώδη ερωτήματα για κάθε λογικά σκεπτόμενο πολίτη αυτής της χώρας είναι τα εξής, μεταξύ πολλών άλλων; Αντέχουμε και άλλη πνευματική διαρροή (brain drain) υψηλά καταρτισμένων και εκπαιδευμένων νέων ανθρώπων ως χώρα και κατά δεύτερον θα μπορέσουμε πράγματι το brain drain να το μεταλλάξουμε σε brain gain;

Τα ερωτήματα αυτά δεν είναι ούτε ρητορικά ούτε φιλολογικά.. Είναι ίσως τα πιο ουσιώδη ερωτήματα που θα πρέπει να θέσουμε στους ίδιους τους εαυτούς μας συνυπολογίζοντας όρους οικονομικούς, ασφαλιστικούς, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας μεταξύ άλλων. Σε μια πρώτη ανάγνωση, άλλοι εντονότερα καθώς έχουν αποχωριστεί κάποιο οικείο πρόσωπο και άλλοι στο πλαίσιο μιας συλλογικής συνείδησης αναφέρονται στη δυσάρεστη πραγματικότητα του brain drain. Λίγοι όμως έχουμε αντιληφθεί δυο πολύ βασικές παραμέτρους του φαινομένου.
Αποτέλεσμα εικόνας για Πανελλήνιες Εξετάσεις, Σπουδές και Brain Drain
Η μια έχει να κάνει πως εξετάζοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που έχουν μεταναστεύσει, θα διαπιστώσουμε πως δεν πρόκειται απλά για ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού. Αντιθέτως, πρόκειται, σε μεγάλο βαθμό, για την «αφρόκρεμα» ενός νεανικού επιστημονικού δυναμικού με επίπεδο μόρφωσης που δεν διαθέτει απλά ένα πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά περιλαμβάνει πληθώρα εξειδικευμένων επιστημόνων με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές. Ανθρωπίνου δυναμικού δηλαδή, το οποίο από την ατομική μας φορολογία έχουμε εκπαιδεύσει σε πολύ υψηλό βαθμό και με αξιόλογες ποιοτικές και ηλικιακές προδιαγραφές και το «στέλνουμε» στο εξωτερικό.

Η δεύτερη έχει να κάνει με ένα ιδιαίτερα «πρακτικό» και κοντινό δεδομένο του ζητήματος. Γερνάμε γρήγορα..Γρηγορότερα ελέω κρίσης.. Και τι σημαίνει αυτό; Χάνοντας ένα μεγάλο αριθμό νεανικού πληθυσμού πρακτικά δημιουργούμε ένα διττό πρόβλημα: Αποδυναμώνουμε ένα ήδη προβληματικό συνταξιοδοτικό σύστημα και παράλληλα έχουμε απολέσει τους παραδοσιακούς πυλώνες για καινοτομία και νεοφυή επιχειρηματικότητα που είναι οι νέοι και ταλαντούχοι άνθρωποι. Είναι πολλές και αξιόλογες οι μελέτες ως προς αυτά και εύκολα μπορούν να ανακτηθούν από το διαδίκτυο. Αλλά και η ίδια η κοινή λογική, αυταπόδεικτα αναλογιζόμενη αξιοθαύμαστες και αξιομνημόνευτες καταστάσεις τύπου Silicon Valley, γνωρίζει πως δεν υφίσταται παγκοσμίως κάποια Μέκκα της καινοτομίας και της τεχνολογίας με μέσο όρο ηλικίας 65αρηδες…

Τι σχέση έχουν οι Πανελλήνιες όμως με τα προαναφερθέντα; Ας ξεκινήσουμε από ένα κοινό τόπο που οι γνωρίζοντες θα συμφωνήσουν. Την ίδια ώρα που έχουμε στις περισσότερες ειδικότητες υψηλή ανεργία έχουμε και έλλειψη συγκεκριμένων ειδικοτήτων ή στελεχών με περιζήτητες δεξιότητες. Αν για παράδειγμα, για την εταιρεία σας θελήσετε να βρείτε έναν καλό data analyst ή να ακούσετε ευλαβικά τις συμβουλές ενός UX designer, θα διαπιστώσετε ότι το γραφείο σας δεν θα κατακλυστεί από δεκάδες βιογραφικά..
Αποτέλεσμα εικόνας για Brain Drain
Οι Πανελλήνιες, τα τμήματα και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς άμεσα και έμμεσα σχετίζονται με το brain drain και την εγχώρια αγορά εργασίας. Να ξεκαθαρίσουμε καταρχάς πως όλες οι επιστήμες και όλες οι ειδικότητες έχουν ρόλο και θέση σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία. Ωστόσο, το δεδομένο πως, ενώ κατά μέσο όρο εισάγονται 4000 φιλόλογοι κάθε χρόνο στα ΑΕΙ μας, αλλά την ίδια στιγμή δεν υπάρχει τμήμα π.χ. Φιλολογίας ή Εκπαίδευσης Διαπολιτισμικής από μόνο του είναι ένα θέμα. Την ίδια στιγμή που έχουμε πολλά τμήματα Δασκάλων και Νηπιαγωγών, δεν έχουμε εξειδικευμένο τμήμα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης διαπολιτισμικής ή/και πολιτισμικής εξειδίκευσης επίσης είναι ένα θέμα. Επιπρόσθετα, το γεγονός πως προβλέπονται τμήματα για στελέχη ειδικής αγωγής στην πρωτοβάθμια αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχα τμήματα για εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής στην δευτεροβάθμια επίσης είναι ένα πρακτικό και ουσιαστικό ζήτημα. Είναι σαν να υποθέτουμε πως για όλα αυτά τα παιδιά που εντάσσονται στα πεδία της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, η φοίτηση και η υποστήριξη είναι αναγκαία και απαραίτητη μόνο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Από κει και πέρα περιττή..

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Να αναφέρουμε ενδεικτικά ότι μόλις πέρυσι ενταχθήκαν Πανεπιστημιακά τμήματα για το πεδίο του τουρισμού ενώ φέτος, μετά από αρκετά χρόνια επαναλειτουργεί η σχολή Ξεναγών, σχολές και ειδικότητες που σχετίζονται με ένα από τους βασικούς πυλώνες της χώρας μας. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο για ένα μακροπρόθεσμο και εύστοχο επανασχεδιασμό του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας να εντάξουμε και μια διεπιστημονικότητα στα προγράμματα σπουδών που θα καλύπτουν ακόμη περισσότερο τις νέες δεξιότητες που είναι αναγκαίες στο επιστημονικό και επαγγελματικό γίγνεσθαι παγκοσμίως. Για ποιο λόγο είναι παράδοξο ή αντισυμβατικό π.χ. ακόμη και σε κλασικές σπουδές να μην υπάρχουν σε μαθήματα εξαμήνου ενότητες επιχειρηματικότητας; Μήπως π.χ. κανείς απόφοιτος ποτέ δεν θα ξεκινήσει δικό του επιχειρείν με ένα φροντιστήριο; Για ποιο λόγο σε ένα τμήμα πληροφορικής να μην εντάσσονται συστηματικά και μαθήματα marketing ή HR καλλιεργώντας πέρα από τις τεχνικές γνώσεις και άλλες.
Αποτέλεσμα εικόνας για Brain Drain
Η επανεξέταση των προγραμμάτων σπουδών, των τμημάτων και του συστήματος δεν πρέπει να αναλώνεται στη συζήτηση της αύξησης ή της μείωσης του αριθμού των εισαχθέντων ή των μαθημάτων αλλά και στις δυνατότητες και στη στοχοθεσία όλων αυτών που θα φοιτήσουν σε αυτά τα προγράμματα σπουδών. Όπως και δεν πρέπει εσφαλμένα να αναλώνεται μόνο στο αν χρειαζόμαστε περισσότερα ή λιγότερα τμήματα θετικού προσανατολισμού, θεωρητικού κ.λπ. Το ζήτημα είναι αν αυτό που παρέχουμε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ανταποκρίνεται στις μελλοντικές μας επιδιώξεις και βλέψεις ως χώρα, ως οικονομία, ως κοινωνία. Έστω και αν μελλοντικά ανακάμψει η χώρα μας και επέλθει η πολυπόθητη ανάπτυξη δεν θα πρέπει να μπούμε σε τέτοιους προβληματισμούς;

Σε καμία χώρα, σε καμία κοινωνία και σε καμία οικονομία όταν η εκπαίδευση παραμένει αμέτοχη στις απαιτήσεις των καιρών και στις ανάγκες των ανθρώπων δεν μπορεί να μακροημερεύσει ούτε η οικονομία ούτε και η ίδια η κοινωνία. Η εκπαίδευση συνολικά έχει πολλά να δώσει και πολλά να αλλάξει. Ωστόσο, αφού πάγια τακτική της εκάστοτε ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας είναι να εστιάζει στην αλλαγή του συστήματος και των Πανελληνίων, ευελπιστούμε πως κάποια στιγμή αυτή η αλλαγή θα είναι ουσιαστική, ανιδιοτελής και θα ακούσει τα προστάγματα των καιρών. Ας ξεκινήσουμε από κάπου..Γιατί αυτό το κάπου να μην είναι το σύστημα, η στοχοθεσία που πρακτικά θα βάλουμε για το εξεταστικό και τις ανακατατάξεις στα ΑΕΙ και γιατί να μην είναι αποτελέσει το εφαλτήριο για μια ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος.

Το να βοηθήσουμε τους νέους να σπουδάσουν και να καλλιεργήσουν γνώσεις που θα μπορούν ευκολότερα να αξιοποιήσουν στις υπάρχουσες και μελλοντικές εσωτερικές συνθήκες της χώρας μας ίσως να είναι το πρώτο βήμα να αμβλύνουμε μελλοντικά το brain drain. Το να βελτιώσουμε μετέπειτα όλες αυτές τις συνθήκες που θα προσελκύσουν όλους αυτούς τους νέους ανθρώπους που έφυγαν στο εξωτερικό, ας είναι το επόμενο και μεγάλο στοίχημα για όλους. Γιατί είναι και θα είναι το μεγάλο στοίχημα. Ένα στοίχημα στο οποίο όμως υπάρχουν δυο μόνο «αποδόσεις»: ή θα πάρουμε υπεραξίες ή θα χάσουμε τα πάντα και πολύ πιο γρήγορα από όσο φανταζόμαστε.

Σύνταξη: Δρ Χρήστος Ταουσάνης, σύμβουλος σταδιοδρομίας & Επιστημονικός Διευθυντής Employ | www.e-employ.gr

Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2018

Οι παράξενες ιδιότητες του βαρύτερου στοιχείου Ογκανέσσιου

Το Ογκανέσσιο είναι το υπερβαρύ χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 118 και με χημικό σύμβολο Og και βρίσκεται στον περιοδικό πίνακα χημικών στοιχείων στον τομέα p. Είναι το τελευταίο (γνωστό) στοιχείο της 7ης περιόδου, αλλά και το πρώτο τεχνητό μέλος της Ομάδας 18. Οι ιδιότητές του έχουν αποδειχθεί δύσκολο να μετρηθούν από τη στιγμή που συντέθηκαν για πρώτη φορά το 2002. Τώρα μια προηγμένη προσομοίωση υπολογιστή έχει συμπληρώσει μερικά από τα κενά, και αποδεικνύεται ότι το στοιχείο είναι ακόμη πιο περίπλοκο από ό, τι πολλοί αναμενόταν.
heavy-atom-2

Έχει τον υψηλότερο ατομικό αριθμό και ατομική μάζα από οποιοδήποτε από τα χημικά στοιχεία που ανακαλύφθηκαν (ή δημιουργήθηκαν τεχνητά) ως τώρα. Είναι μέλος της ομάδας 18, των στοιχείων μηδενικού σθένους, που είναι συνήθως αδρανή στις πιο κοινές χημικές αντιδράσεις, επειδή το εξωτερικό κέλυφος είναι εντελώς γεμάτο με οκτώ ηλεκτρόνια. Αυτό παράγει μια σταθερή, ελάχιστη ενεργειακή διαμόρφωση στην οποία τα εξωτερικά ηλεκτρόνια δεσμεύονται σφικτά. Θεωρείται ότι ομοίως, το ογκανέσσιο έχει κλειστό εξωτερικό κέλυφος στο οποίο το ηλεκτρονικό σθένος είναι τοποθετημένο σε 7s2 7p6.

Το ραδιενεργό άτομο του ογκανεσσίου είναι πολύ ασταθές, και από το 2002, μόνο τρία (3) ή πιθανώς τέσσερα (4) ισότοπά του έχουν ανιχνευθεί. Το γεγονός αυτό επέτρεψε πολύ λίγο πειραματικό χαρακτηρισμό των ιδιοτήτων του και τη δυνατότητα ύπαρξης πιθανών χημικών ενώσεών του. Ωστὀσο, θεωρητικοί υπολογισμοί κατέληξαν σε πολλές προβλέψεις, που περιλαμβάνουν και κάποιες μη αναμενόμενες. Για παράδειγμα, ενώ το ογκανέσσιο τοποθετήθηκε στην ομάδα 18, είναι πιθανό να μην είναι (τελικά) ευγενές αέριο, όπως τα υπόλοιπα της χημικά στοιχεία της Ομάδας 18. Τυπικά θεωρήθηκε ότι είναι ένα αέριο, αλλά τώρα προβλέφθηκε ότι είναι στερεό, υπό κανονικές συνθήκες, εξαιτίας των σχετικιστικών φαινομένων.

Ορισμένοι αναμένουν το ογκανέσσιο να έχει παρόμοιες φυσικές και χημικές ιδιότητες με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας του, πιο στενή ομοιότητα με το ευγενές αέριο που βρίσκεται από πάνω του στον περιοδικό πίνακα, δηλαδή το ραδόνιο. Ακολουθώντας την περιοδική τάση, το ογκανέσσιο αναμένεται να είναι ελαφρώς πιο δραστικό από το ραδόνιο. Ωστόσο, θεωρητικοί υπολογισμοί έχουν δείξει ότι θα μπορούσε να είναι τόσο δραστικό, έτσι ώστε πιθανώς να μην μπορεί να θεωρηθεί ευγενές αέριο.

Πέραν του ότι μπορεί να είναι πολύ πιο δραστικό από το ραδόνιο και ο λόγος για την εμφανή αύξηση της χημικής δραστικότητας σε σχέση με το ραδόνιο είναι μία ενεργητική αποσταθεροποίηση και μία ακτινική διαστολή του τελευταίου κατεχόμενου 7p υποφλοιού.

Επίσης, έχει υπολογιστεί ότι το ογκανέσσιο, σε αντίθεση με άλλα ευγενή αέρια, δεσμεύει ένα ηλεκτρόνιο με την απελευθέρωση της ενέργειας ή με άλλα λόγια, εμφανίζει θετική ηλεκτρονκή συγγένεια.

Ακόμη και δεδομένων των μεγάλων αβεβαιοτήτων των υπολογισμών, φαίνεται εξαιρετικά απίθανο το ογκανέσσιο να είναι αέριο υπό κανονικές συνθήκες, καθώς το υγρό φάσμα των άλλων αερίων είναι πολύ περιορισμένο, μεταξύ 2 και 9 Kelvin, οπότε το στοιχείο αυτό πρέπει να είναι στερεό υπό κανονικές συνθήκες. Αν το ογκανέσσιο σχηματίζει αέριο κάτω από τυπικές συνθήκες, ωστόσο, θα ήταν ένα από τις πυκνότερες αέριες ουσίες υπό κανονικές συνθήκες (ακόμη και αν είναι μονοατομικό όπως και τα άλλα ευγενή αέρια).

Λόγω της τεράστιας πόλωσής του, το ογκανέσσιο αναμένεται να έχει μια αφύσικα χαμηλή ενέργεια ιονισμού (παρόμοια με εκείνη του μολύβδου, η οποία είναι 70% περισσότερη από αυτήν του ραδονίου και σημαντικά μικρότερη από εκείνη του φλεροβίου και μια τυπική κατάσταση συμπυκνωμένης φάσης.

Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018

Γ΄Λυκείου: Διάσταση και ιοντισμός

ΔΙΑΣΤΑΣΗ  ΙΟΝΤΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

Εφυδάτωση ιόντων Νa+ και Cl- κατά τη διάλυση NaCl στο νερό
1. NaCl:  Πατήστε εδώ  και όταν εμφανιστεί επιλέξτε Ζοοm. Δείτε πως προσανατολίζονται τα μόρια νερού όταν πλησιάζουν το Na+ και πως όταν πλησιάζουν το Cl- κατά τη διάλυση του NaCl στο νερό.
2. ΝαΟΗ: Πατήστε εδώ  και επιλέξτε NaOH για να δείτε τη διάλυση NaOH στο νερό. Δείτε πως προσανατολίζονται τα μόρια νερού όταν πλησιάζουν το Na+ και πως όταν πλησιάζουν το ΟΗ- κατά τη διάλυση του NaΟΗ στο νερό.

      ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

Ιοντισμός του CH3COOH στο Η2Ο
                                            
1. ΗCl:  Δείτε πως δίνει το Η+ στο νερό εδώ
2. ΗF:  Δείτε πως δίνει το Η+ στο νερό εδώ
3. ΝΗ3: Δείτε πως παίρνει το Η+ από το νερό εδώ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Για player αρχείων swf κατεβάστε από ΕΔΩ