Έντονη ανησυχία διακατέχει γονείς και μαθητές για το πόσο θα μετράνε οι βαθμοί του σχολείου στην εισαγωγή στις ανώτατες σχολές. Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε ακριβώς πόσο θα μετράνε οι βαθμοί του σχολείου για την εισαγωγή στις ανώτατες σχολές γιατί δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη οι συντελεστές βαρύτητας σε κάθε τμήμα, ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε με ακρίβεια. Μπορούμε, όμως, να κάνουμε μία, αρκετά ακριβή, προσέγγιση.
Στον υπολογισμό των μορίων που θα συγκεντρώσει ο υποψήφιος των εξετάσεων του 2016 συμμετέχουν οι βαθμοί των τεσσάρων μαθημάτων στα οποία εξετάζεται ο υποψήφιος στις πανελλήνιες εξετάσεις και ο Βαθμός Προαγωγής και Απόλυσης (Β.Π.Α.). Ένα από τα τέσσερα πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα πολλαπλασιάζεται με ένα συντελεστή βαρύτητας, που πιθανόν δεν θα είναι ο ίδιος για όλα τα τμήματα κάθε πεδίου, αλλά θα είναι διαφορετικός για κάθε τμήμα, τον οποίο θα ανακοινώνει το Υπουργείο Παιδείας μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους και θα ισχύει για τις εξετάσεις της επόμενης χρονιάς, σύμφωνα με το νόμο που μόλις ψηφίστηκε.
Ο Βαθμός Προαγωγής και Απόλυσης (ΒΠΑ) είναι ένας βαθμός που προκύπτει από τους γενικούς μέσους όρους και των τριών τάξεων του λυκείου πολλαπλασιασμένους με συντελεστές. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα σταθμισμένο μέσο όρο, που σημαίνει ότι οι βαθμοί των τριών τάξεων έχουν διαφορετική βαρύτητα στον υπολογισμό του. Ο ΒΠΑ υπολογίζεται με βάση τον παρακάτω τύπο:
Έτσι δημιουργείται ένας πέμπτος βαθμός, που, όμως, δεν αποτελεί το 1/5 δηλαδή το 20% των μορίων του υποψηφίου, γιατί δεν είναι αυτόνομος, αλλά εξαρτάται από τους βαθμούς στα τέσσερα πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα. Υπόκειται, δηλαδή, ο Β.Π.Α. σε διαδικασία προσαρμογής στο μέσο όρο των πανελληνίως εξεταζομένων μαθημάτων.
Η προσαρμογή
Δεν επιτρέπεται ο ΒΠΑ να έχει απόσταση μεγαλύτερη της μίας μονάδας από το μέσο όρο των 4 πανελληνίως εξεταζομένων μαθημάτων. Αν απέχει περισσότερο της μίας μονάδας, τότε αλλάζει μέσω μιας περίπλοκης διαδικασίας που θα αναλύσουμε με τα κατάλληλα παραδείγματα.
- Αν ο Β.Π.Α. είναι υψηλότερος από το μέσο όρο των βαθμών των τεσσάρων πανελληνίως εξεταζομένων μαθημάτων περισσότερο από μία μονάδα, τότε αλλάζουν οι βαθμοί και των τριών τάξεων του λυκείου και μειώνονται μέχρι να φτάσουν στη μία μονάδα από το μέσο όρο των πανελληνίων εξετάσεων. Προσοχή αυτή η μείωση δεν έχει καμία σχέση με το απολυτήριο λυκείου που δεν αλλάζει για κανένα λόγο.
Ας δούμε ένα παράδειγμα: Ένας υποψήφιος διαγωνίζεται στις πανελλήνιες εξετάσεις και γράφει μέσο όρο 12 στα τέσσερα μαθήματα. Στον πίνακα βλέπουμε τον υπολογισμό του Β.Π.Α. του.
Βλέπουμε ότι ο Β.Π.Α. του υποψηφίου μειώνεται από το 17,25 στο 13. Διαπιστώνουμε επίσης ότι το 16 που είχε ο υποψήφιος στη Β Λυκείου δεν επηρέασε πολύ τον αρχικό Β.Π.Α., αφού ο συντελεστής του βαθμού της Α Λυκείου είναι ο μικρότερος.
- Ένας άλλος υποψήφιος έχει μέσο όρο στα τέσσερα μαθήματα των πανελληνίων εξετάσεων 18 και οι βαθμοί του Λυκείου που δίνουν το Β.Π.Α. είναι αυτοί του πίνακα.
Όταν ο Β.Π.Α. είναι μικρότερος του μέσου όρου των πανελληνίων εξετάσεων περισσότερο από μία μονάδα, τότε αυξάνονται οι βαθμοί των τριών τάξεων του λυκείου, μόνο για τον υπολογισμό του Β.Π.Α., όχι μέχρι να φτάσουν σε απόσταση μίας μονάδας από το Β.Π.Α., αλλά κατά μία μονάδα μόνο. Γι' αυτό το 15 της Α Λυκείου έγινε 16 και όχι 17, το 16 της Β Λυκείου έγινε 17 και το 18 μένει 18, καθώς είναι ίδιο με το μέσο όρο των πανελληνίων.
Παρατηρούμε ότι η διαδικασία μείωσης του Β.Π.Α είναι διαφορετική από τη διαδικασία αύξησης του Β.Π.Α., πράγμα που κατά τη γνώμη μου δεν είναι σωστό. Νομίζω ότι χρειάζεται βελτίωση το συγκεκριμένο σημείο.
Τελικά η συμμετοχή των βαθμών του σχολείου στην εισαγωγή υποψηφίου με το νέο σύστημα είναι πολύ μικρή, καθώς οι βαθμοί του σχολείου δεν κατοχυρώνονται, αλλά αλλάζουν ανάλογα με την επίδοση στις πανελλήνιες. Ένας μαθητής, δηλαδή, που έχει 19 στο Β.Π.Α. και γράψει 12 στις πανελλήνιες θα δει το 19 να μετατρέπεται σε 13. Αυτό σημαίνει ότι ο Β.Π.Α. δεν είναι το 20% (το 1/5) των βαθμών, αλλά τελικά θα είναι το πολύ +1 μονάδα ή - λίγο παραπάνω από μία μονάδα από το μέσο όρο των πανελληνίων εξετάσεων. Υπολογίστε και τον άγνωστο, μέχρι στιγμής, συντελεστή βαρύτητας σε ένα μάθημα από τα πανελληνίως εξεταζόμενα που μειώνει ακόμη περισσότερο τη συμμετοχή του Β.Π.Α στα συνολικά μόρια του υποψηφίου.
Σκεφθείτε, ακόμη, ότι ο βαθμός της Γ Λυκείου συμμετέχει στη διαμόρφωση του Β.Π.Α. κατά 45% και ο βαθμός αυτός προκύπτει κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από τα μαθήματα στα οποία θα διαγωνιστεί ο υποψήφιος στις πανελλήνιες και θα δείτε ότι η συμμετοχή του Β.Π.Α. στα μόρια του υποψηφίου είναι τελικά πολύ μικρή. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι περίπου + ή - 200 μόρια περίπου, με την επιφύλαξη ότι δεν γνωρίζουμε αν τα μόρια θα υπολογίζονται όπως μέχρι σήμερα με άριστα το 20.000. Η συμμετοχή του προφορικού βαθμού σε κάθε μάθημα των πανελληνίων εξετάσεων με το ισχύον σύστημα είναι + ή - 600 μόρια. Μειώνεται δηλαδή η συμμετοχή του προφορικού βαθμού σε σχέση με το ισχύον σύστημα, παρ' ότι ακούγεται βαρύγδουπο και αγχωτικό για τους μαθητές ότι θα μετράνε οι βαθμοί και των τριών τάξεων του λυκείου για την εισαγωγή τους στις ανώτατες σχολές.
Θα αναρωτηθείτε γιατί να μετράνε τελικά οι βαθμοί του σχολείου, αφού ουσιαστικά δεν επηρεάζουν σημαντικά την εισαγωγή. Υποθέτω, ότι σκέφτηκε ο νομοθέτης πως θέλει να μετράνε οι βαθμοί, ώστε να δώσει αξία στο λύκειο, αλλά θέλει να μετράνε λίγο για να μη δημιουργηθούν παρατράγουδα με εξαγορά βαθμών και άλλα τέτοια δύσοσμα. Και νομίζω ότι έχει δίκιο.
