Γιατί τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς είναι δυσνόητα;

Είστε κι εσείς από εκείνους που βρίσκουν τελείως δυσνόητα και ασυνάρτητα τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς;  Σας φαίνονται κι εσάς  πως  οι στίχοι δεν έχουν καμιά συνέχεια, κανέναν ειρμό μεταξύ τους;

Δεν είστε οι μοναδικοί.

Για να θυμηθούμε τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα:

Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά
Ψηλή μου δεντρολιβανιά (*)
Κι αρχή καλός μας χρόνος
Εκκλησιά με τ’ άγιο θόλος (*)
Άγιος Βασίλης έρχεται
Και δεν μας καταδέχεται (*)
Από την Καισαρεία
Συ είσ’ αρχόντισσα κυρία (*)
Βαστάει πένα και χαρτί
Ζαχαροκάντιο ζυμωτή (*)
Χαρτί-χαρτί και καλαμάρι
Δες και με το παλικάρι (*)
Το καλαμάρι έγραφε
Τη μοίρα του την έβλεπε(*)
Και το χαρτί ομίλει
Άγιε μου, άγιε μου καλέ Βασίλη (*)

Βγάλατε νόημα; Μάλλον όχι...

Ας δούμε τι εννοεί ο ποιητής:

Η ιστορία διαδραματίζεται στο Βυζάντιο. Σε εκείνα τα χρόνια οι φτωχοί και οι προερχόμενοι από τα χαμηλά στρώματα άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να απευθύνονται -να μιλούν- στους αριστοκράτες, παρά μόνο σε γιορτές όπου μπορούσαν να τους υμνούν και να τους εύχονται.

Κάποιος νεαρός λοιπόν, ταπεινής καταγωγής, ήταν ερωτευμένος με μία αρχοντοπούλα. Επειδή δεν ήταν δυνατόν ούτε κοινωνικά αποδεκτό να την πλησιάσει, έψαχνε μία ευκαιρία για να της εκμυστηρευτεί τα αισθήματά του. Ως τέτοια ευκαιρία βρήκε την περίοδο των εορτών και καταφέρνοντας να τρυπώσει σε μία χορωδία που έλεγε τα κάλαντα στην οικογένεια της αρχοντοπούλας, έψελνε ανάμεσα στους στίχους που ήταν αφιερωμένοι στον Μέγα Βασίλειο ένα ερωτικό ποίημα που είχε σκαρφιστεί ο ίδιος, ως «δεύτερη φωνή»!

Αρχίζει λοιπόν και βάζει ενδιάμεσους στίχους (αυτούς με τα αστεράκια (*) και τα bold γράμματα). Με αυτόν τον τρόπο και τα κάλαντα θα έλεγε, ακολουθώντας τους κοινωνικούς κανόνες, αλλά ταυτόχρονα θα έστελνε και το μήνυμα που ήθελε στην καλή του...

- Την αποκαλεί ψηλή, σαν δεντρολιβανιά.

- Επειδή ως αρχοντοπούλα φορούσε ένα από τα ψηλά, τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφή, την παρομοιάζει με εκκλησιά με τον άγιο θόλο (θόλος εκκλησίας).

- Της λέει ότι δεν τον καταδέχεται (ο Αϊ-Βασίλης δεν έχει να κάνει!) γιατί είναι αρχόντισσα κυρία.

Ακολουθούν οι γαλιφιές! Τη λέει ζαχαροκάντιο ζυμωτή, δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη (γλυκιά μου) και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά, αν και είναι σίγουρος πως ξέρει τη μοίρα του.

Τέλος, αφού έχει πει ό,τι ήθελε να πει και προκειμένου να μην «καρφωθεί» και κληθεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της ασέβειάς του, επανέρχεται στο θέμα με έναν κενό περιεχομένου στίχο: άγιε μου, άγιε μου καλέ Βασίλη…

ΠΗΓΗ: www.makthes.gr/news/opinions/115126/

Έτσι προέκυψαν τα παράδοξα και ασυνάρτητα κάλαντα, που πέρασαν από γενιά σε γενιά και επικρατώντας άλλων έγιναν τα πιο διαδεδομένα σε όλο τον ελληνικό χώρο!

Δύο ποιήματα σε ένα!!!

Καλή Χρονιά να έχουμε...

Christmas Periodic Table

Γ΄Λυκείου: Ογκομέτρηση εξουδετέρωσης

 1. Ογκομέτρηση είναι η διαδικασία ποσοτικού προσδιορισμού μιας ουσίας με μέτρηση του όγκου διαλύματος γνωστής συγκέντρωση μιας άλλης ουσίας (πρότυπο διάλυμα)

2. Δείτε καμπύλες ογκομέτρησης εξουδετέρωσης για όλες (!) τις περιπτώσεις εδώ 

Επιλέξτε ανάμεσα στο συνδυασμό  strong(ισχυρό) ή weak (ασθενές) οξύ (acid) και strong ή weak  base (βάση) καθώς και έναν από τους δείκτες  Πορτοκαλί του μεθυλίου, Μπλε της βρομοθυμόλης ή Φαινολοφθαλείνη. Πατήστε Reset επιλέξτε το είδος ογκομέτρησης και μετά πατήστε Start .

3. Από τις καλύτερες προσομοιώσεις ογκομέτρησης εδώ (ακολουθήστε τις οδηγίες)

4. Μπορούν οι μαθητές να κατεβάσουν από εδώ μία επαναληπτική άσκηση (με τις απαντήσεις) που ετοίμασα με τα σημαντικότερα ερωτήματα για την ογκομέτρηση.

5.  Επίσης αρκετά καλές προσομοιώσεις εδώ ,  εδώ  εδώ  εδώ και εδώ

6.  Η  πολύ καλή ιστοσελίδα (κυρίως για καθηγητές) του Ivano Gebhardt Rolf Gutz  για την ογκομέτρηση. Τα ...άπαντα της ογκομέτρησης εδώ

Γ΄ Λυκείου: Πρωτολυτικοί δείκτες

1. Πατήστε εδώ για να δείτε τα χρώματα στην κλίμακα του pH για τους κυριότερους δείκτες.

Αφού διαλέξτε ένα δείκτη π.χ. μπλε της βρομοφαινόλης δείτε την καμπύλη ογκομέτρησης επιλέγοντας 1 από τα 4 κουτάκια (π.χ. strong acid, strong base) και πρoσπαθήστε να εξηγήσετε αν ο δείκτης που επιλέξατε είναι κατάλληλος.

Μπλε της βρομοφαινόλης (2,8-4,6)

2. Ο μηχανισμός δράσης των δεικτών:

                   

3. Μερικοί δείκτες ακόμα  εδώ

Περιοδικός Πίνακας: New song σε slow edition

 Τα τραγούδια για τον Περιοδικό Πίνακα κυκλοφορούν εδώ και αρκετό καιρό.
Αυτό που ακολουθεί (SLOW "The NEW Periodic Table Song (In Order)" (AsapSCIENCE Music)  είναι η τελευταία έκδοση σε ποιο αργό ρυθμό για να παρακολουθούμε πιο εύκολα τα στοιχεία.

Γ΄ Λυκείου: Ρυθμιστικά διαλύματα

Τύπος Ηenderson-Hasselbalch

1. Με την εφαρμογή εδώ παρασκευάστε διάφορα Ρ.Δ. και μετρήστε το pH τους (ακολουθήστε τις οδηγίες). Τα  Ρ.Δ. είναι στο part II. Μη ξεχνάτε μετά την επιλογή των διαλυμάτων π.χ. NH3-NH4Cl να πατάτε insert probes  στο πεχάμετρο και μετά την ένδειξη να πατάτε remove probes. Στο part I μπορείτε να μετρήσετε το pH άλλων διαλυμάτων (μη Ρ.Δ).

2. Επίσης  για παρασκευές ρυθμιστικών διαλυμάτων πατήστε  εδώ

Πατώντας New Target εμφανίζεται με κόκκινο βέλος το pH του ρυθμιστικού διαλύματος που θέλουμε να παρασκευάσουμε. Επιλέγουμε εκείνο το ρυθμιστικό διάλυμα που έχει pKa όσο το δυνατόν πιο κοντά στην τιμή pH που θέλουμε. Π.χ. αν με το κόκκινο βέλος μας υποδείξει να παρασκευάσουμε Ρ.Δ με pH=6,51 επιλέγουμε το Ρ.Δ.  Η2CO3/NaHCO3  με pKa=6,38. Στη συνέχεια ρυθμίζουμε τις [Η2CO3] και [NaHCO3] ώστε στο μπλε βέλος πετύχουμε την τιμή 6,51. Αυτό συμβαίνει π.χ. αν βάλουμε τις τιμές [Η2CO3]=0,11M  και [ΝαΗCO3]=0,15M

3. Στην εφαρμογή εδώ προσθέστε HCl-NaOH  
α) σε 100 mL νερό (με pH=7) 
β) 100 mL διαλύματος NaCl (με pH=7) 1Μ   
γ) 100 mL  Ρ.Δ. Na2CO3 1M - NaHCO3 1M (με pH=4,74) και παρατήστε τις μικρές μεταβολές στο pH του Ρ.Δ.
4. Για την προσθήκη ισχυρών οξέων ή ισχυρών βάσεων σε ρυθμιστικό διάλυμα πατήστε  εδώ

Μετράνε οι βαθμοί του σχολείου για την εισαγωγή στις σχολές και πόσο;

Έντονη ανησυχία διακατέχει γονείς και μαθητές για το πόσο θα μετράνε οι βαθμοί του σχολείου στην εισαγωγή στις ανώτατες σχολές. Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε ακριβώς πόσο θα μετράνε οι βαθμοί του σχολείου για την εισαγωγή στις ανώτατες σχολές γιατί δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη οι συντελεστές βαρύτητας σε κάθε τμήμα, ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε με ακρίβεια. Μπορούμε, όμως, να κάνουμε μία, αρκετά ακριβή, προσέγγιση.

Στον υπολογισμό των μορίων που θα συγκεντρώσει ο υποψήφιος των εξετάσεων του 2016  συμμετέχουν οι βαθμοί των τεσσάρων μαθημάτων στα οποία εξετάζεται ο υποψήφιος στις πανελλήνιες εξετάσεις και ο Βαθμός Προαγωγής και Απόλυσης (Β.Π.Α.). Ένα από τα τέσσερα πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα πολλαπλασιάζεται με ένα συντελεστή βαρύτητας, που πιθανόν δεν θα είναι ο ίδιος για όλα τα τμήματα κάθε πεδίου, αλλά θα είναι διαφορετικός για κάθε τμήμα, τον οποίο θα ανακοινώνει το Υπουργείο Παιδείας μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους και θα ισχύει για τις εξετάσεις της επόμενης χρονιάς, σύμφωνα με το νόμο που μόλις ψηφίστηκε.

Ο Βαθμός Προαγωγής και Απόλυσης (ΒΠΑ) είναι ένας βαθμός που προκύπτει από τους γενικούς μέσους όρους και των τριών τάξεων του λυκείου πολλαπλασιασμένους με συντελεστές. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα σταθμισμένο μέσο όρο, που σημαίνει ότι οι βαθμοί των τριών τάξεων έχουν διαφορετική βαρύτητα στον υπολογισμό του. Ο ΒΠΑ υπολογίζεται με βάση τον παρακάτω τύπο:

                         

Έτσι δημιουργείται ένας πέμπτος βαθμός, που, όμως, δεν αποτελεί το 1/5 δηλαδή το 20% των μορίων του υποψηφίου, γιατί δεν είναι αυτόνομος, αλλά εξαρτάται από τους βαθμούς στα τέσσερα πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα. Υπόκειται, δηλαδή, ο Β.Π.Α. σε διαδικασία προσαρμογής στο μέσο όρο των πανελληνίως εξεταζομένων μαθημάτων.

Η προσαρμογή

Δεν επιτρέπεται ο ΒΠΑ να έχει απόσταση μεγαλύτερη της μίας μονάδας από το μέσο όρο των 4 πανελληνίως εξεταζομένων μαθημάτων. Αν απέχει περισσότερο της μίας μονάδας, τότε αλλάζει μέσω μιας περίπλοκης διαδικασίας που θα αναλύσουμε με τα κατάλληλα παραδείγματα.

• Αν ο Β.Π.Α. είναι υψηλότερος από το μέσο όρο των βαθμών των τεσσάρων πανελληνίως εξεταζομένων μαθημάτων περισσότερο από μία μονάδα, τότε αλλάζουν οι βαθμοί και των τριών τάξεων του λυκείου και μειώνονται μέχρι να φτάσουν στη μία μονάδα από το μέσο όρο των πανελληνίων εξετάσεων. Προσοχή αυτή η μείωση δεν έχει καμία σχέση με το απολυτήριο λυκείου που δεν αλλάζει για κανένα λόγο.

Ας δούμε ένα παράδειγμα: Ένας υποψήφιος διαγωνίζεται στις πανελλήνιες εξετάσεις και γράφει μέσο όρο 12 στα τέσσερα μαθήματα. Στον πίνακα βλέπουμε τον υπολογισμό του Β.Π.Α. του.

                      

Βλέπουμε ότι ο Β.Π.Α. του υποψηφίου μειώνεται από το 17,25 στο 13. Διαπιστώνουμε επίσης ότι το 16 που είχε ο υποψήφιος στη Β Λυκείου δεν επηρέασε πολύ τον αρχικό Β.Π.Α., αφού ο συντελεστής του βαθμού της Α Λυκείου είναι ο μικρότερος.

• Ένας άλλος υποψήφιος έχει μέσο όρο στα τέσσερα μαθήματα των πανελληνίων εξετάσεων 18 και οι βαθμοί του Λυκείου που δίνουν το Β.Π.Α. είναι αυτοί του πίνακα.

                               

Όταν ο Β.Π.Α. είναι μικρότερος του μέσου όρου των πανελληνίων εξετάσεων περισσότερο από μία μονάδα, τότε αυξάνονται οι βαθμοί των τριών τάξεων του λυκείου, μόνο για τον υπολογισμό του Β.Π.Α., όχι μέχρι να φτάσουν σε απόσταση μίας μονάδας από το Β.Π.Α., αλλά κατά μία μονάδα μόνο. Γι' αυτό το 15 της Α Λυκείου έγινε 16 και όχι 17, το 16 της Β Λυκείου έγινε 17 και το 18 μένει 18, καθώς είναι ίδιο με το μέσο όρο των πανελληνίων.

Παρατηρούμε ότι η διαδικασία μείωσης του Β.Π.Α είναι διαφορετική από τη διαδικασία αύξησης του Β.Π.Α., πράγμα που κατά τη γνώμη μου δεν είναι σωστό. Νομίζω ότι χρειάζεται βελτίωση το συγκεκριμένο σημείο.

Τελικά η συμμετοχή των βαθμών του σχολείου στην εισαγωγή υποψηφίου με το νέο σύστημα είναι πολύ μικρή, καθώς οι βαθμοί του σχολείου δεν κατοχυρώνονται, αλλά αλλάζουν ανάλογα με την επίδοση στις πανελλήνιες. Ένας μαθητής, δηλαδή, που έχει 19 στο Β.Π.Α. και γράψει 12 στις πανελλήνιες θα δει το 19 να μετατρέπεται σε 13. Αυτό σημαίνει ότι ο Β.Π.Α. δεν είναι το 20% (το 1/5) των βαθμών, αλλά τελικά θα είναι το πολύ +1 μονάδα ή - λίγο παραπάνω από μία μονάδα από το μέσο όρο των πανελληνίων εξετάσεων. Υπολογίστε και τον άγνωστο, μέχρι στιγμής, συντελεστή βαρύτητας σε ένα μάθημα από τα πανελληνίως εξεταζόμενα που μειώνει ακόμη περισσότερο τη συμμετοχή του Β.Π.Α στα συνολικά μόρια του υποψηφίου.

Σκεφθείτε, ακόμη, ότι ο βαθμός της Γ Λυκείου συμμετέχει στη διαμόρφωση του Β.Π.Α. κατά 45% και ο βαθμός αυτός προκύπτει κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από τα μαθήματα στα οποία θα διαγωνιστεί ο υποψήφιος στις πανελλήνιες και θα δείτε ότι η συμμετοχή του Β.Π.Α. στα μόρια του υποψηφίου είναι τελικά πολύ μικρή. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι περίπου + ή - 200 μόρια περίπου, με την επιφύλαξη ότι δεν γνωρίζουμε αν τα μόρια θα υπολογίζονται όπως μέχρι σήμερα με άριστα το 20.000. Η συμμετοχή του προφορικού βαθμού σε κάθε μάθημα των πανελληνίων εξετάσεων με το ισχύον σύστημα είναι + ή - 600 μόρια. Μειώνεται δηλαδή η συμμετοχή του προφορικού βαθμού σε σχέση με το ισχύον σύστημα, παρ' ότι ακούγεται βαρύγδουπο και αγχωτικό για τους μαθητές ότι θα μετράνε οι βαθμοί και των τριών τάξεων του λυκείου για την εισαγωγή τους στις ανώτατες σχολές.

Θα αναρωτηθείτε γιατί να μετράνε τελικά οι βαθμοί του σχολείου, αφού ουσιαστικά δεν επηρεάζουν σημαντικά την εισαγωγή. Υποθέτω, ότι σκέφτηκε ο νομοθέτης πως θέλει να μετράνε οι βαθμοί, ώστε να δώσει αξία στο λύκειο, αλλά θέλει να μετράνε λίγο για να μη δημιουργηθούν παρατράγουδα με εξαγορά βαθμών και άλλα τέτοια δύσοσμα. Και νομίζω ότι έχει δίκιο.

29oς Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας - 47η Ολυμπιάδα Χημείας

                                          
Δείτε την προκήρυξη και την ύλη για τον 29ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Χημεία  εδώ

Η Ένωση Ελλήνων Χημικών (Ε.Ε.Χ.) προκηρύσσει τον 29ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Χημείας (Π.Μ.Δ.Χ.) στις 28 Μαρτίου 2015, ημέρα Σάββατο (ώρα 8.30 π.μ.).

Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων των Γενικών Λυκείων, καθώς και των ΕΠΑ.Λ, Δημοσίων και Ιδιωτικών, χωρίς να αποκλείεται η συμμετοχή μαθητών από άλλη τάξη της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι μαθητές της Α΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄ τάξης, οι μαθητές της Β΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄ και Β΄ τάξης, ενώ οι μαθητές της Γ΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξης.

Στο διαγωνισμό αυτό η Ε.Ε.Χ. θα βραβεύσει 10 μαθητές από την Α΄ Λυκείου, 10 μαθητές από τη Β’ Λυκείου και 15 μαθητές από τη Γ’ Λυκείου.

• Οι ενδιαφερόμενοι μαθητές θα καταθέσουν σχετική γραπτή δήλωση στο Διευθυντή του σχολείου τους μέχρι τις 10 Μαρτίου 2015. 

Από το διαγωνισμό θα επιλεγούν οι 10 μαθητές που εξετάστηκαν στα θέματα της Γ΄ Λυκείου που θα συγκεντρώσουν τη μεγαλύτερη βαθμολογία, καθώς και οι ισοβαθμήσαντες με αυτούς.

• Η Ε.Ε.Χ. θα φροντίσει για την άσκησή τους και στη συνέχεια για την επιλογή της τελικής ομάδας των τεσσάρων (4) μαθητών που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 47η Διεθνή Ολυμπιάδα Χημείας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στo Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, 20-29 Ιουλίου του 2015.

Δείτε το site της 47ης Ολυμπιάδας Χημείας εδώ 

                                             

Εκρηκτικές ...ευχές

Είμαστε κενοί κατά 99,999999999%

Aν αφαιρεθεί το κενό από τα άτομα όλων των ανθρώπων , ολόκληρη η  ανθρώπινη φυλή θα μπορούσε να χωρέσει στον όγκο ενός κύβου ζάχαρης!!!

Γ΄Λυκείου: Επίδραση κοινού ιόντος

1. Θεωρία και ασκήσεις στην ελληνική εφαρμογή εδώ (πατήστε είσοδος και θεωρία ή ασκήσεις για να επιλέξτε επίδραση κοινού ιόντος).

2. Στην εφαρμογή εδώ επιλέξτε HF, equilibrate και παρατηρήστε τις τιμές των [ΗF], [H3O+], pH, [F-] Mετά, με το mol/L [F-] to add προσθέστε στο διάλυμα ιόντα F- (π.χ. 0,02 mol/L). Ξαναπατήστε equilibrate και παρατηρήστε τις νέες τιμές στο pH, [H3O+], [F-], [HF]. Επειδή η ισορροπία μετατοπίστηκε αριστερά μειώθηκε η [Η3Ο+] (άρα το pH αυξ). αυξήθηκε η [ΗF] ενώ η [F-] παρέμεινε αυξημένη (βλπ. τείνει να αναιρεθεί η μεταβολή). Με  το reset κάνετε επανεκκίνηση της εφαρμογής.

3. Παρακάτω μία βασική άσκηση για ξεκίνημα στην Ε.Κ.Ι. μεταξύ ισχυρού και ασθενή ηλεκτρολύτη με κοινό ιόν. Μπορείτε πατώντας κάτω δεξιά στο βέλος να την αποθηκεύσετε.

                  

Αλ-χημεία ή πως τα κόκκινα 5λεπτα του ευρώ γίνονται χρυσά...

Τα νομίσματα 1,2 και 5 cent είναι στην πραγματικότητα φτιαγμένα από χάλυβα καλυμμένο με χαλκό (Copper-covered steel). Ο ψευδάργυρος αντιδρά με το NaOH και σχηματίζει Na2ZnO2, το οποίο ανάγεται από τον χαλκό του νομίσματος σε μεταλλικό Zn. Αυτός δίνει στο νόμισμα το ασημί χρώμα.Όταν θερμαίνουμε το «ασημένιο» νόμισμα δημιουργείται το «χρυσό» χρώμα καθώς σχηματίζεται ένα κράμα ορείχαλκου. Το χρώμα του ορείχαλκου δεν είναι πάντα το ίδιο.Είναι διαφορετικό ανάλογα με την περιεκτικότητά του σε ψευδάργυρο.
Με χαμηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο, ο ορείχαλκος έχει ένα καστανέρυθρο χρώμα που πλησιάζει το χρώμα του χαλκού. Σε πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε Zn, το χρώμα του γίνεται και πάλι καστανέρυθρο.
Ενώ όταν έχουμε περιεκτικότητα σε Zn περίπου 30% w/w, έχει το χρώμα του χρυσού.
(Πηγή: ΕΚΦΕ Αγ. Αναργύρων - Αντώνης Χρονάκης)

Προσοχή: Η παραχάραξη νομισμάτων τιμωρείται από το νόμο...

Γ΄ Λυκείου: Ιοντισμός ιόντων αλάτων

                      
1. Δείτε στην εφαρμογή εδώ την επίδραση της αρχικής συγκέντρωσης C ενός άλατος στο pH του διαλύματος.

2. IrYdium Chemistry Lab. Μία  εφαρμογή (στα ελληνικά) για χημικούς αλλά και για τους μαθητές που τους αρέσει η Χημεία και θέλουν να αφιερώσουν λίγο χρόνο ώστε να μάθουν να τη χειρίζονται.
Αφού ξεκινήσει η εφαρμογή εδώ για να βρείτε pH σε διαλύματα αλάτων ακολουθήστε τις οδηγίες:

α) Αρχείο
β) Φόρτωση πειράματος
γ) Διπλό κλικ στο "οξέα-βάσεις-άλατα"
δ) Επιλέξτε "το pH των αλάτων" και πατήστε ΟΚ
ε) Διπλό κλικ αριστερά π.χ. στο  1Μ HCl και  διπλό κλικ στο 1Μ ΝΗ3 ώστε τα διαλύματα αυτά να μεταφερθούν στο "πάγκο εργασίας".
στ) Σύρετε τη κωνική φιάλη με το διάλυμα ΝΗ3 πάνω στο διάλυμα ΗCl ,  γράψτε κάτω στο "μεταφορά ποσότητας mL"   100 mL ,ώστε να έχουμε πλήρη εξουδετέρωση και να περιέχεται στο τελικό διάλυμα μόνο το άλας ΝΗ4Cl . Μετά πατήστε προσθήκη.
ζ) Παρατηρήστε δεξιά την θερμοκρασία (αυξάνεται επειδή η εξουδετέρωση είναι εξώθερμη αντίδραση). Περιμένετε ώστε η θερμοκρασία να πέσει στους 25οC.  Τότε έχουμε pH <7.
η) Από το επεξεργασία επιλέξτε cut τόσες φορές ώστε να καθαρίσει ο "πάγκος εργασίας"
θ) Πειραματιστείτε με 1Μ HCl + 1M ΝaOH και παρατηρήστε pH=7 (25oC).
     Πειραματιστείτε με 1Μ CH3COOH + 1M NH3  κ.λ.π.

ι) Αν κάνετε διπλό κλικ στο "περιγραφή εργαστηρίου" βλέπετε κάποιες οδηγίες.
ΣΗΜ: Με την εφαρμογή IrYdium Chemistry Lab  (αρχείο>φόρτωση πειράματος) μπορείτε να πειραματιστείτε και με πάρα πολλά άλλα αντικείμενα της Χημείας.

Χημικό...reunion στη Θεσσαλονίκη

Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2014 στην πλατεία Χημείου στη Θεσσαλονίκη.

Βρεθήκαμε μετά από …πολλά χρόνια  οι περισσότεροι συμφοιτητές ξανά όλοι μαζί.

Μία συνάντηση γεμάτη αναμνήσεις, νοσταλγία ,συγκίνηση.

Θυμηθήκαμε αστείες και ξέγνοιαστες φοιτητικές στιγμές, χορέψαμε διασκεδάσαμε.

Σίγουρα θα το επαναλάβουμε...

Α΄ Λυκείου: Ιοντικός ή Ετεροπολικός δεσμός

                       

1. Εδώ θα βρείτε σε video (στα ελληνικά) τη δημιουργία ιοντικού δεσμού στο NaCl, CaF2 και στο CaO. Τα video θα τα δείτε αφού τα κατεβάσετε στον υπολογιστή σας και τα ξεζιπάρετε (δεξί κλικ: αποσυμπίεση εδώ)
2. Εδώ μία σύντομη αναφορά στις ιοντικές ενώσεις (πατήστε 11-15)  κι εδώ εκτός των άλλων δείτε τη δημιουργία NaCl με αντίδραση Νατρίου και Χλωρίου.
3. Θέλετε να δημιουργήσετε ιοντικές ενώσεις. Πηγαίνετε εδώ επιλέξτε από τον περιοδικό πίνακα ένα μέταλλο κι ένα αμέταλλο και μετακινήστε e από το μέταλλο στο αμέταλλο.
4. Πηγαίνετε εδώ. Πατήστε next  αν θέλετε να αποφύγετε την εισαγωγή. Μετά επιλέξτε αριστερά τα στοιχεία να δείτε την ηλεκτρονιακή τους δομή. Δεξιά μπορείτε να επιλέξτε μία από τις ιοντικές ενώσεις που έχει π.χ. CaF2 για να δείτε τον τρόπο παρασκευής τους.
5. Αυτό πρέπει να το δείτε όλοι! Πώς διαλύεται το NaCl στο νερό; Δείτε εδώ . Όταν εμφανιστεί το zoom πατήστε και δείτε πως τα μόρια του νερού διαλύουν το κρυσταλλικό πλέγμα του NaCl.
6. Δείτε σε βίντεο τη δημιουργία ιοντικού δεσμό στο NaCl, ΜgO και CaCl2. (υπάρχει και επιλογή για ελληνικούς υπότιτλους κάτω δεξιά)

41η επέτειος εξέγερσης του Πολυτεχνείου

Γ΄Λυκείου: Αυτοϊοντισμός του νερού - Κλίμακα pH

1. Δείτε τον αυτοϊοντισμό του νερού εδώ

2. Δείτε την κλίμακα του pH και την αντίστοιχη [Η3Ο+ ] εδώ. Πατήστε το εικονίδιο play δύο φορές. Μπορείτε να μετακινήσετε το slider στο pH. Παρατηρήστε την τιμή της συγκέντρωσης οξωνίων με ακρίβεια αρκετών δεκαδικών ψηφίων!!!

3. Επίδραση της θερμοκρασίας στην Κw εδώ Μετακινήστε το κένσορα θερμοκρασίας και πατήστε Calculate να δείτε την τιμή της Κw και την τιμή pH του ουδέτερου διαλύματος στη θερμοκρασία που επιλέξατε. Με το Clear μπορείτε να συνεχίσετε με επιλογή άλλης θερμοκρασίας.

4. Μετρήστε εδώ με πεχάμετρο το pH διαφόρων διαλυμάτων. Αφού επιλέξτε στο Solution οξύ, βάση κ.λ.π. ρυθμίστε τη συγκέντρωση στο Molarity και τον όγκο στο Volume του διαλύματος και βυθίστε το ηλεκτρόδιο (insert probes) για να γίνει η μέτρηση. Με το remove probeς αφαιρέστε τα ηλεκτρόδια για να κάνετε άλλη μέτρηση. 

5. Δείτε εδώ τη μεταβολή του pH όταν προσθέτουμε οξύ ή βάση.

6. Ελέγξτε το pH πραγμάτων όπως ο καφές, το σάλιο και το σαπούνι για να προσδιορίσετε αν είναι όξινο, βασικό ή ουδέτερο. Δέστε τον σχετικό αριθμό των ιόντων υδροξειδίου και οξωνίου στη λύση. Κάντε εναλλαγές μεταξύ λογαριθμικής και γραμμικής κλίμακας. Εξερευνήστε εάν η αλλαγή της μάζας ή η διάλυση με νερό επηρεάζει το pH. Ακόμη, μπορείτε να σχεδιάσετε το δικό σας υγρό!Πολύ καλή προσομοίωση και στα ελληνικά!! από το Πανεπιστήμιο του ... Colarado. Ξεκινήστε πατώντας  εδώ  (αν δε θέλετε να κατεβάσετε την εφαρμογή στον υπολογιστή σας μπορείτε με το "τρέχει σε HTML5" να τη δείτε online αλλά μόνο στα αγγλικά).

7. Ποια η διαφορά μεταξύ ισχυρών και ασθενών οξέων; Χρησιμοποίησε εργαστηριακές συσκευές μέσα από τον υπολογιστή σου για να βρείς! Βούτηξε το χαρτί ή το πεχάμετρο μέσα στο διάλυμα για να μετρήσεις το pH ή τοποθέτησε τα ηλεκτρόδια για να μετρήσεις την αγωγιμότητα. Στη συνέχεια δες πως η συγκέντρωση και η ισχύς του οξέος επηρεάζουν το pH. Μπορεί το διάλυμα ενός ισχυρού και το διάλυμα ενός ασθενούς οξέος να έχουν το ίδιο pH;

Πολύ καλή προσομοίωση στα ελληνικά!!! από το Πανεπιστήμιο του ... Colarado.Ξεκινήστε πατώντας εδώ (αν δε θέλετε να κατεβάσετε την εφαρμογή στον υπολογιστή σας μπορείτε με το "τρέχει σε HTML5" να τη δείτε online αλλά μόνο στα αγγλικά).

Β΄Λυκείου: Τράπεζα Θεμάτων Χημείας

ENHMEΡΩΣΗ 19-1-15:

Μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ την Τράπεζα Θεμάτων Χημείας της Β΄ Λυκείου (περιμένετε μέχρι να φορτώσει το αρχείο και μετά επιλέξτε κάτω δεξιά save)

Το αρχείο περιέχει σε 1 αρχείο pdf τα 128 αρχεία.
Οι κωδικοί των αρχείων εμφανίζονται μόλις πατήσουμε bookmarks  όπως στην εικόνα που ακολουθεί.

Επίσης αν κάποιος επιθυμεί να έχει σε έναν φάκελο ξεχωριστά τα αρχεία μπορεί να τα κατεβάσει από εδώ

Νερό βρύσης ή εμφιαλωμένο;

Παρά την υπερβολικά υψηλή τιμή των εμφιαλωμένων νερών συγκριτικά με το νερό της βρύσης, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί θεαματικά η παγκόσμια ζήτησή τους εξαιτίας της κοινής αντίληψης ότι το δίκτυο ύδρευσης δεν είναι όσο ασφαλές θα μπορούσε να είναι. 

                        

Στην τεράστια αύξηση ενδιαφέροντος για εμφιαλωμένο νερό έχουν συνεισφέρει σημαντικά η ανάγκη για την κατάλληλη ενυδάτωση πριν και μετά τη σωματική άσκηση, οι προτεινόμενοι υγιεινοί τρόποι ζωής και οι αποτελεσματικές διαφημιστικές εκστρατείες των εταιρειών εμφιάλωσης νερού.

Η αυξανόμενη ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων υδατικών πόρων είχε αποτέλεσμα την υποβάθμιση του νερού από τη βρύση και έδωσε αφορμή για τη δημιουργία μεγάλων εταιρειών παραγωγής εμφιαλωμένου νερού. Η δημιουργία μιας επιχείρησης εμφιάλωσης νερού είναι σχετικά μικρού κόστους και το εμπόριο εμφιαλωμένου νερού είναι πολύ κερδοφόρο, με πάρα πολύ καλές επενδυτικές προοπτικές.

Ομως, με την εξέλιξη της τεχνολογίας καθαρισμού νερού, υπάρχουν περιπτώσεις που το νερό του δικτύου ύδρευσης είναι καλό ή και καλύτερο από το εμφιαλωμένο, όπως για παράδειγμα το νερό της πόλης της Νέας Υόρκης, του Μονάχου και της Πάτρας.

Υπάρχουν διάφορα είδη εμφιαλωμένου νερού: 

(α) το φυσικό μεταλλικό νερό (natural mineral water) προέρχεται από υπόγεια νερά, τα οποία περιέχουν ένα σταθερό επίπεδο μετάλλων και ιχνοστοιχείων, 

(β) το νερό φυσικής πηγής (spring water) προέρχεται από υπόγεια υδροφόρα στρώματα από τα οποία το νερό εκρέει φυσικά στην επιφάνεια της Γης, 

(γ) το καθαρισμένο νερό (purified water) προέρχεται από επιφανειακά ή υπόγεια νερά, τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία προκειμένου να είναι κατάλληλα για κατανάλωση από το κοινό, 

(δ) το αρτεσιανό νερό (artesian water) είναι νερό το οποίο προέρχεται από ένα πηγάδι, το οποίο διαπερνά ένα υδροφόρο στρώμα όπου η πιεζομετρική στάθμη του νερού είναι υψηλότερη από την κορυφή του υδροφόρου στρώματος, 

(ε) το νερό με ανθρακικό (sparkling water) το οποίο μετά από σχετική επεξεργασία και πιθανή προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα, περιέχει το ίδιο ποσοστό διοξειδίου του άνθρακα που είχε αρχικά στην πηγή και 

(στ) το νερό γεώτρησης (well water), το οποίο προέρχεται από υπόγεια υδροφόρα στρώματα. 

Το νερό της βρύσης μπορεί να μολυνθεί από διάφορες χημικές, μικροβιακές και φυσικές εστίες ρύπανσης. Ορισμένοι μολυσματικοί παράγοντες μπορούν να ελεγχθούν ευκολότερα στα εμφιαλωμένα νερά παρά στο νερό της βρύσης, το οποίο διοχετεύεται με τους σωλήνες του συστήματος διανομής. Ωστόσο, μερικές ουσίες μπορούν να αποδειχθούν πιο επικίνδυνες στα εμφιαλωμένα νερά παρά στο νερό της βρύσης, γιατί το εμφιαλωμένο νερό αποθηκεύεται για αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα στα μπουκάλια και σε υψηλότερες θερμοκρασίες από το νερό που διανέμεται με το δίκτυο ύδρευσης. 

Το νερό εμφιαλώνεται σε πλαστικά ή γυάλινα μπουκάλια. Ομως τα πλαστικά μπουκάλια κατασκευάζονται από ΡΕΤ (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο βλπ. εδώ). Για την παραγωγή ΡΕΤ, το 90% των παραγωγών χρησιμοποιούν τον καταλύτη τριοξείδιο του αντιμονίου, ο οποίος θεωρείται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ως πιθανό καρκινογόνο στοιχείο. Επίσης, η πλειονότητα των πλαστικών μπουκαλιών δεν ανακυκλώνεται και καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής όπου παραμένουν αδιάσπαστα για αρκετές δεκάδες χρόνια.

Τα φυσικά νερά περιέχουν διάφορα ανόργανα και οργανικά συστατικά, τα οποία μπορεί να είναι διαλυμένα ή αιωρούμενα. Οι προδιαγραφές για την ποιότητα των εμφιαλωμένων νερών είναι ίδιες με αυτές που ισχύουν και για το πόσιμο νερό. Το άθροισμα των δισθενών κατιόντων, κυρίως ασβέστιο και μαγνήσιο, προκαλεί σκληρότητα στο νερό. Ενα ποσοστό της σκληρότητας εξαφανίζεται (κατακρημνίζεται) εάν βράσουμε το νερό.

Ο όρος σκληρότητα μας είναι γνωστός γιατί συχνά χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει φυσικά νερά τα οποία δεν αφρίζουν επαρκώς στο πλύσιμο.

Αυτό οφείλεται στα πολυσθενή κατιόντα που υπάρχουν στο νερό, τα οποία αντιδρούν με το περιεχόμενο στεατικό οξύ του σαπουνιού σχηματίζοντας δυσδιάλυτα άλατα, τα οποία δεν επιτρέπουν τη δημιουργία καλού αφρού στο πλύσιμο. Επίσης, ο όρος σκληρότητα χαρακτηρίζει νερά τα οποία κατά το βράσιμο δημιουργούν ένα ίζημα ανθρακικού ασβεστίου το οποίο παρατηρείται συνήθως στα οικιακά σκεύη (π.χ. κατσαρόλες) και στους σωλήνες ζεστού νερού.

Οι πλέον συνηθισμένες μονάδες σκληρότητας είναι mg/L ισοδύναμο ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3). Τα νερά κατατάσσονται βάσει της ολικής τους σκληρότητας σε μαλακά (0-75 mg/L CaCO3), μέτρια (75-150 mg/L CaCO3), σκληρά (150-300 mg/L CaCO3) και πολύ σκληρά (>300 mg/L CaCO3).

Μολονότι πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι τα σκληρά νερά μπορεί να επιδεινώσουν διάφορες ασθένειες (π.χ. κολικούς, υπέρταση), τα αποτελέσματα αυτά είναι αβέβαια. Επίσης μελέτες υποστηρίζουν ότι το σκληρό νερό θα μπορούσε να δρα ευεργετικά κατά καρδιακών νοσημάτων, εξαιτίας του ασβεστίου που περιέχει. Το συμπέρασμα αυτό είναι πολύ αμφισβητήσιμο, διότι τα σκληρά νερά σχετίζονται με υψηλές συγκεντρώσεις ολικών διαλυτών στερεών, τα οποία κάθε άλλο παρά ευεργετικά κατά καρδιακών νοσημάτων θεωρούνται.

Ως εκ τούτου δεν υπάρχει προδιαγραφή που να επιβάλει κάποιο ανώτατο παραδεκτό όριο για τη σκληρότητα του νερού.

Τα εμφιαλωμένα νερά στην ετικέτα τους περιλαμβάνουν τα τυπικά συστατικά των χημικών αναλύσεων μαζί με τις τιμές αγωγιμότητας, pH και ολικών διαλυτών στερεών.

Οι πληροφορίες αυτές χαρακτηρίζουν την ποιότητα του νερού, η οποία δεν είναι απαραίτητα κατανοητή από τον μέσο καταναλωτή. Οι τιμές των διαφόρων εμφιαλωμένων νερών που κυκλοφορούν στο ελληνικό εμπόριο διαφέρουν σημαντικά. Τις περισσότερες φορές η τιμή των εμφιαλωμένων νερών είναι αντιπροσωπευτική της ποιότητάς τους, αλλά όχι πάντα.

Τα περισσότερα από τα εμφιαλωμένα νερά (ελληνικά και ξένα) που κυκλοφορούν ευρέως στην ελληνική αγορά εξετάστηκαν προσεκτικά και η σκληρότητά τους υπολογίστηκε βάσει των δεδομένων χημικής ανάλυσης που εμφανίζονται στις ετικέτες.

Σημειώθηκε ότι οι τιμές των τυπικών συστατικών και της σκληρότητας των 37 εμφιαλωμένων νερών που εξετάστηκαν παρουσίασαν ουσιαστικές διακυμάνσεις και μεταβλητότητα. Τα περισσότερα από τα εμφιαλωμένα νερά είναι σκληρά και μάλιστα ορισμένα είναι πολύ σκληρά. 

                                                

Για ευκολότερη ομαδική σύγκριση, οι τιμές της σκληρότητας των εμφιαλωμένων νερών που εξετάστηκαν παρουσιάζονται γραφικά στον πίνακα. Επίσης όπως φαίνεται από άλλες έρευνες, η σκληρότητα των εμφιαλωμένων νερών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αγωγιμότητα και τη συγκέντρωση των ολικών διαλυτών στερεών.

Το εμφιαλωμένο νερό είναι απαραίτητο για ορισμένες δραστηριότητες και χρήσεις, αλλά το καθαρό νερό σε αρκετά οικονομική τιμή είναι βασικό δικαίωμα όλων. Προστατεύοντας τους ποταμούς και τα υδροφόρα στρώματα, μπορούμε να βοηθήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης να παραδίδουν πόσιμο νερό καλής ποιότητας σε προσιτή τιμή και συγχρόνως βοηθάμε στο να μειωθεί η ζήτηση του εμφιαλωμένου νερού. 

 

Α΄ Λυκείου: Η ανανεωμένη Τράπεζα Θεμάτων στη Χημεία

1. Μπορείτε να κατεβάσετε την ανανεωμένη Τράπεζα Θεμάτων Χημείας Α΄Λυκείου (398 αρχεία σε 1 αρχείο) όπως έχει αναρτηθεί έως 26-10-14 στο σχετικό site του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (http://exams-repo.cti.gr/).  To link είναι εδώ (απλά θα περιμένετε λίγο λόγω του μεγάλου μεγέθους να φορτώσει το αρχείο). Διευκρινίζω ότι από την αρχική Τράπεζα του Μαΐου των 358 αρχείων αφαιρέθηκαν 121 αρχεία και στη θέση τους προστέθηκαν 161 νέα αρχεία. 

2.  Τα 161 νέα αρχεία που προστέθηκαν στη τράπεζα θεμάτων μπορείτε να τα κατεβάσετε σε 1 αρχείο από εδώ

Πόση Χημεία κρύβεται πίσω από μία πίτσα;

Κι όμως υπάρχει μία κατηγορία δισκοειδών ενώσεων τα  pizzanes! τα οποία εξαιτίας της ομοιότητάς τους με τις πίτσες ονομάστηκαν έτσι! Εννοείται ότι οι πίτσες δεν περιέχουν τις παραπάνω ενώσεις. Αν θέλετε να δείτε που χρησιμοποιούνται αυτές οι ενώσεις πατήστε  εδώ
                                                 

Η Αμερικανική Χημική Εταιρεία (American Chemical Society) αναλύει τη χημεία που κρύβεται στην πίτσα, από την αρχική ζύμωση μέχρι το δέσιμο των υλικών στο ψήσιμο προτού καταλήξει στο στόμα, με μεγάλο βάρος στην αντίδραση Maillard, η οποία (χοντρικά) προκαλεί το ρόδισμα κατά το ψήσιμο των υλικών.

Σημ: Το video διαθέτει υπότιτλους (αγγλικούς) Στις ρυθμίσεις βέβαια μπορείτε να επιλέξετε υπότιτλοι>μετάφραση υποτίτλων για μετάφραση (μηχανής) σε ελληνικά

Γ΄Λυκείου: Διάσταση και ιοντισμός

ΔΙΑΣΤΑΣΗ  ΙΟΝΤΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

Εφυδάτωση ιόντων Νa+ και Cl- κατά τη διάλυση NaCl στο νερό

1. NaCl:  Πατήστε εδώ  και όταν εμφανιστεί επιλέξτε Ζοοm. Δείτε πως προσανατολίζονται τα μόρια νερού όταν πλησιάζουν το Na+ και πως όταν πλησιάζουν το Cl- κατά τη διάλυση του NaCl στο νερό.

2. ΝαΟΗ: Πατήστε εδώ  και επιλέξτε NaOH για να δείτε τη διάλυση NaOH στο νερό. Δείτε πως προσανατολίζονται τα μόρια νερού όταν πλησιάζουν το Na+ και πως όταν πλησιάζουν το ΟΗ- κατά τη διάλυση του NaΟΗ στο νερό.

      ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΝΕΡΟ

Ιοντισμός του CH3COOH στο Η2Ο

                                            

1. ΗCl:  Δείτε πως δίνει το Η+ στο νερό εδώ

2. ΗF:  Δείτε πως δίνει το Η+ στο νερό εδώ

3. ΝΗ3: Δείτε πως παίρνει το Η+ από το νερό εδώ και εδώ